Oba pojęcia dotyczą zarówno ubezpieczeń komunikacyjnych, jak i pozostałych ubezpieczeń majątkowych i związane są z ustalaniem wysokości sumy ubezpieczenia.
Mówiąc w uproszczeniu, z niedoubezpieczeniem mamy do czynienia wówczas, gdy suma ubezpieczenia jest niższa od wartości przedmiotu ubezpieczenia. Konsekwencją zaniżenia sumy ubezpieczenia jest zmniejszenie wysokości należnego odszkodowania w takiej samej proporcji, w jakiej suma ubezpieczenia pozostaje odpowiednio do ich wartości przedmiotu ubezpieczenia na dzień szkody (zasada proporcji).
W przypadku ubezpieczenia w wartości odtworzeniowej zasada proporcji będzie stosowana jeżeli niedoubezpieczenie przekroczy określony w umowie ubezpieczenia próg procentowy (najczęściej 10% lub 20%).
O nadubezpieczeniu mówimy w sytuacji, gdy suma ubezpieczenia przedmiotu ubezpieczenia jest wyższa od jego rzeczywistej wartości. Ubezpieczyciel będzie ponosił wówczas odpowiedzialność jedynie do faktycznej wysokości szkody.